odchudzicsie
A to że Czarniecki był lepszy od Sapia to żaden powód do uznania go za wybitnego hetmana.
Ano owszem, bycie lepszym od raczej przeciętnego nie oznacza bycia wybitnym. Nie miałem zamiaru dawać do zrozumienia, że Czarniecki to wybitny dowódca, chciałem tylko wskazać, że pośród nominacji Jana Kazimierza nie był wcale najgorszym wyborem. Nie umiał walczyć ze Szwedami w polu (całkiem nieźle radził sobie z Rosjanami), ale nie dał się rozbić w takim stopniu, by zaważyło to na wyniku poszczególnych kampanii.
a jeden z jego biografów przypisuje mu plan wyprawy żółtowodzkiej.
Nie wiem czy to biograf, ale chyba W. Majewski coś takiego pisał?
Ocena planu sprowadza się zwykle do oceny hetmana Potockiego, zwykle jest to ocena krytyczna. To, czy plan był zły zanim kampania zaczęła się na dobre i to czy jego autorem faktycznie był Mikołaj Potocki to mocno dyskusyjne.
To że zaszedł tak wysoko, to z pewnością efekt wytrwałej służby marsowej, strat kadrowych pod Batohem, może i lizusostwa, a na pewno talentu ICR do promowania miernot.
Z trzema pierwszymi przyczynami się zgadzam, z ostatnią nie do końca.
Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na to jaką kadrę odziedziczył Władysław IV a jaką Jan Kazimierz. Mówię tu głównie o wyższych szczeblach. Władysław w spadku dostał: Stanisława Koniecpolskiego (wszechstronny, najwybitniejszy w dziejach hetman, bijący Gustawa Adolfa, Tatarów bez jasyru i łupów, samodzielnie opanowujący sytuację w 1633 r.), Krzysztofa Radziwiłła (zwolennik zmian w armii [wzrost liczby piechoty, wprowadzenie dragonii; to pierwsze robiono już wcześniej], jak równy z równym stający przeciwko Lwu Północy, jeden z autorów zwycięstwa smoleńskiego) i Lwa Sapiehę (wódz mierny, ale przynajmniej kasy miał sporo i do dowodzenia w 1633 r. nie pchał się ani sam, ani przez swoich stronników). Kogo miał Jan Kazimierz, gdy wstępował na tron? W zasadzie tylko bezczynnego Janusza Kiszkę i Janusza Radziwiłła, który swoje umiejętności pokaże dopiero w 1649 i 1651 r. Hetmani koronni byli w niewoli, ale i oni pozwalają wysunąć przypuszczenie, że W4W do nominowania wyższych dowódców miał średnią rękę (a na pewno gorszą od ojcowskiej): zupełnie nieudolny (choć odważny) Marcin Kalinowski i bardzo kontrowersyjny Mikołaj Potocki. Władek mianował też hetmanem polnym Marcina Kazanowskiego - zdolnego oficera, ale nie posiadającego większych sukcesów wojskowych jako główny dowódca.
Pod Batohem, jak wiadomo wyginęła duża część kadry oficerskiej, głównie średniego szczebla, to spowodowało komplikacje i konieczność nominacji takich przeciętniaków jak: Stanisław Rewera Potocki i Stanisław Lanckoroński. Na Litwie: Wincenty Gosiewski, a potem Paweł Sapieha. O tych nominacjach JK można powiedzieć, że były spowodowane brakiem odpowiednich ludzi (Korona) i względami politycznymi (Litwa). Potem nadeszły już lepsze czasy: Lubomirski, Czarniecki, Sobieski. Na Litwie nadal przeważali dowódcy prezentujący poziom raczej niespecjalnie wybitny (Pac, Wołłowicz, Radziwiłł), ale niemający na swoim koncie jakichś szczególnych blamaży (może za wyjątkiem Paca, który niekiedy - w czasach Sobieskiego - zachowywał się kiepska głowa z Witebska).
Podsumowując. Jan Kazimierz większością swoich nominacji nie wykreował wodzów wybitnych, a nawet bardzo dobrych. Nie byli oni jednak w znacznej części zupełnymi miernotami i ich umiejętności były na tyle wysokie, by nie doprowadzić do klęski na miarę Batohu czy nawet Żółtych Wód i Korsunia.
I jeszcze jedno, zarzuca się "ICR-owi", że nie obdarzył buławą Jaremy, przypisuje się to wpływowi kanclerza Ossolińskiego. Nie zwraca się jednak uwagi na co najmniej dwie okoliczności: 1) (oczywista prawda, ale warto wspomnieć) hetmani Potocki i Kalinowski nadal żyli, więc Jeremi nie mógł zostać trzecim hetmanem, a co najwyżej regimentarzem, 2) czy buławy Jeremi nie mógł dostać już o Władysława IV? W 1646 r. kniaź mógł się pochwalić sporym doświadczeniem, nie mniejszym od faktycznie nominowanego Kalinowskiego (w tym przypadku, wpływ kanclerza też zrobił swoje).
Szanowny Kolego, nie komentuję. Jestem tylko zdziwiony, gdyż kilogram makulatury w skupie kosztuje podobno 20 gr. A ta książka nie waży nawet tyle.
"Kurs" makulatury zależy chyba od regionu kraju - ze dwa lata temu w "Loko Modelu" w Warszawie na Wilczej ładny egzemplarz był do wzięcia za około 250 zł ) Na Allegro chodzą w podobnych cenach, może ze względu na kolekcjonerską wartość z racji niewielkiego nakładu.
Merytorycznie nie jest to może książka wybitna, ale warto spojrzeć na rok wydania (1978). Gdyby taka pozycja ukazała się dzisiaj, byłaby niewątpliwie bogatsza z racji lepszego dostępu do źródeł i o wiele lepszego poziomu poligrafii.
I przy okazji proszę podać co teraz jest trendi?
Zwartej publikacji niestety brakuje. Parowozową wiedzę trzeba sobie zatem układać niczym puzzle - z niezliczonej ilości kawałków. Rzetelne i przystępne dla nawet mniej obeznanych z tajnikami parowozowej techniki artykuły monograficzne publikuje od dawna "Świat kolei". "Koleje małe i duże " za czasów poprzedniej redakcji odważnie zmierzyły się z trudnym tematem dziejów serii Ty23 (materiały na 3 numery). Obecnie ten sam zespół pod szyldem "Kolei dawniej i dziś" opublikował znakomitą i wyczerpującą monografię serii TKt48 (numery 1-3) i w numerze 4. rozpoczął przedstawianie w podobny sposób parowozów typu "Śląsk".
Warto również wymienić bardzo przystępny i godny polecenia "Atlas parowozów" wydany przez PKMK, prezentujący w kieszonkowej, esencjonalnej formie najważniejsze serie parowozów normalnotorowych po 1945 roku wraz z garścią przydatnych i ciekawych informacji statystycznych.
"Parowozy normalnotorowe produkcji polskiej dla PKP i przemysłu" Pokropińskiego to niegdyś fundamentalna pozycja, jednak wymagałaby solidnej weryfikacji, gdyż zawiera nieco błędów i uproszczeń. Z braku innych źródeł utrwalają się one niestety i bywają później z tego powodu nieporozumienia. Ujednolicenia wymagałoby także słownictwo techniczne na zgodne z oficjalnym mianownictwem, ale jest to że tak powiem sprawa drugorzędna.
Informacje dotyczące parowozów produkcji zagranicznej najlepiej czerpać z obcych źródeł - niemieckie wydawnictwo Transpress uporało się z monografiami niemieckich serii całkiem solidnie i jeszcze na przełomie lat 70-tych i 80-tych. Obecnie pod szyldem Eisenbahn Kuriera wychodzą bardzo interesujące monografie poszczególnych niemieckich serii, jednak ich cena jest moim zdaniem dość nieprzystępna jak na polskie warunki, licząc oczywiście łączne koszty.
Jeśli chodzi o parowozowe technikalia - tutaj można się wyłącznie odwołać do publikacji przedwojennych i wczesno-powojennych, jednak ich lista jest długa i wśród autorów są takie nazwiska, jak Wilhelm Mozer, Józef Fijałkowski, Adolf Langrod, Albert Czeczott, Hipolit Sobolewski, Teobald Neumann, Kazimierz Zembrzuski, Stanisław Felsz czy Wacław Fabiani.
Pozdrawiam,
Tomisław Czarnecki
Z polskojęzycznych (w przypisach lub w użyciu 'ogólnym' - będzie miała zastosowanie do różnych artykułów dotyczących Szwedów w XVII i początku XVIII wieku) lista bardzo ogólna, nie jest w porządku alfabetycznym, zapewnie nie jest pełna 
Tadeusz Nowak, Oblężenie Torunia w 1658 roku
Mirosława Nagielski, Bitwa pod Warszawą 1656, Warszawa 2007
Paweł Skworoda, Hammerstein 1627, Warszawa 2006
Leszek Podhorecki, Sławni hetmani Rzeczypospolitej, Warszawa 1994,
Bogusław Dybaś (red.), Wojny północne w XVI-XVII wieku, Toruń 2007
Jan Chryzostom Pasek "Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska z czasów panowania Jana Kazimierza, Michała Korybuta i Jana III; wydane z rękopisu przez Edwarda Raczyńskiego"
Andrzej Borcz, Przemyśl 1656-1657
Jerzy Maroń, Wojna trzydziestoletnia na Śląsku
Paweł Skworoda, Wojny Rzeczypospolitej Obojga Narodów ze Szwecją, Warszawa 2007
Adam Kersten, Stefan Czarniecki
Sławomir Augusiewicz, Prostki 1656
Leszek Podhorecki, Stanisław Koniecpolski (ok. 1592-1646)
Zarys dziejow wojskowości polskiej do r. 1864, praca zbiorowa pod red. J.Sikorskiego, t. I i II
Jakub Łoś " Pamiętniki Łosia, towarzysza chorągwi pancernĂŠj Władysława margrabi Myszkowskiego wojewody krakowskiego, obejmujące wydarzenia od r. 1646 do 1667, z rękopismu współczesnego, dochowanego w zamku podhoreckim, wydane"
Mikołaj Jemiołowski "Pamiętnik Mikołaja Jemiołowskiego towarzysza lekkiej chorągwi, ziemianina województwa bełzkiego, obejmujący dzieje Polski od roku 1648 do 1679 spółcześnie, porządkiem lat opowiedziane"
Waldemar Grabowski, Polskie chorągwie z XVI-XVIII wieku w zbiorach ikonograficznych Armemuseum w Sztokholmie [w:] Dawna broń i barwa, nr 23, rok XVI
Ks. Bogusław Radziwiłł, Autobiografia
Księcia Krzysztofa Radziwiłła hetmana polnego Wielkiego Księstwa Litewskiego sprawy wojenne i polityczne 1621 – 1632
Przyłęcki Stanisław, Pamiętniki o Koniecpolskich : przyczynek do dziejów polskich XVII wieku, Lwów 1842
Majewski Wiesław, Bitwa pod Prostkami (8 X 1656 r) [w:] Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej, tom II, Warszawa 1956
Podhorodecki Leszek, Bitwa pod Warką (7 IV 1656) [w:] Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej, tom II, Warszawa 1956
Baranowski Bohdan, Organizacja regularnego wojska polskiego w latach 1655-1660[w:] Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej, tom II, Warszawa 1956
Przyboś Adam, Działalność wojskowa Stefana Czarnieckiego w latach 1656-1660 [w:] Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej, tom II, Warszawa 1956
Wójcik Zbigniew, Źródła archiwalne dla historii polskiej sztuki wojennej w okresie najazdu Szwedzkiego 1655-1660 [w:] Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej, tom II, Warszawa 1956
Kuchowicz Zbigniew, Udział dragonii w walce z najazdem szwedzkim w latach 1655-1660 [w:] Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej, tom II, Warszawa 1956
Podhorodecki Leszek, Kampania polsko-szwedzka 1659 r. w Prusach i Kurlandii [w:] Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej, tom II, Warszawa 1956, tom IV, Warszawa 1958
Radosław Sikora, Fenomen husarii
Radosław Sikora, Wojskowość polska w dobie wojny polsko-szwedzkiej 1626-29
Radosław Sikora, Na skrzydłach husarii
Skworoda Paweł, Kampania wielkopolska 1656 roku regimentarza koronnego Stefana Czarnieckiego i marszałka wielkiego koronnego Jerzego Sebastiana Lubomirskiego [w:] Studia i Materiały do historii wojskowości XLI, Białystok 2004
Rachuba Andrzej, Wysiłek mobilizacyjny Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1654-1667 [w:] Studia i Materiały do historii wojskowości XLIII, Białystok 2007
Nagielski Mirosław, Odsiecz Tykocina przez Bogusława Radziwiłła w 1656 roku [w:] Studia i Materiały do historii wojskowości XLIII, Białystok 2007
Baranowski Bohdan, Organizacja wojska polskiego w latach trzydziestych i czterdziestych XVII wieku, Warszawa 1957
Listy Piotra des Noyers, sekretarza krolowej Maryi Kazimiry, z lat 1680-1683, rzeczy polskich dotyczące
Balcerek Mariusz, Oblężenie Rygi w 1621 roku (artykuł)
Brzustowicz Grzegorz Jacek, Szkoccy 'żołnierze fortuny', Choszczno 2009
Skworoda Paweł, Warka-Gniezno 1656, Warszawa 2003
Wimmer Jan, Wojsko i skarb Rzeczypospolitej u schyłku XVI i w pierwszej połowie XVII wieku [w:] Studia i Materiały do Historii Wojskowości, tom XIV, Warszawa 1968
Kochowski Wespazjan, Lata Potopu 1655-1657. Tłum. Leszek Kukulski. Oprac. Julian Krzyżanowski, Adam Kersten. Warszawa 1966
Tersmeden Lars, Organizacja jednostek szwedzkich i taktyka walki w XVII-tym wieku [w:] Studia i Materiały do Historii Wojskowości, tom XXI, Warszawa 1978
Wisner Henryk, Wojsko litewskie I połowy XVII wieku [w:] Studia i Materiały do Historii Wojskowości, tom XXI, Warszawa 1978
Wisner Henryk, Kampania inflancka Krzysztofa Radziwiłła w latach 1617-1618 [w:] Zapiski Historyczne nr 1, Warszawa 1970
Kronika Pawła Piaseckiego biskupa przemyślskiego. Polski przekład wedle dawnego rękopismu, poprzedzony studyjum krytycznĂŠm nad życiem i pismami autora , Krakow 1870
Tersmeden Lars, Armia Karola X Gustawa - zarys organizacji [w:] Studia i Materiały do Historii Wojskowości, tom XIX, cz.2, Warszawa 1973
Kunowski Jan, Ekspedycja Inflantska 1621 Roku, Białystok 2007
Wisner Henryk, Wojna inflancka 1625-1629 [w:] Studia i Materiały do Historii Wojskowości,
Płosiński Jacek, Potop szwedzki na Podlasiu 1655-1657, Zabrze 2006
Bruliński Z., Diariusze wyprawy hetmana litewskiego Lwa Sapiehy do Inflant w 1625 r., [w:] Studia historyczno – wojskowe, t. II – za rok 2007, red. K. Bobiatyński, P. Gawron, M. Nagielski, Zabrze 2008
Englund Peter, Niezwyciężony, Gdańsk 2004
Anusik Zbigniew, Gustaw II Adolf, Wrocław 2009
Anusik Zbigniew, Karol XII